سرانه مطالعه

یک بحث راجع به آموزش و پرورش است که ضرورت دارد به آن بپردازیم. یک زمان خدمت یکی از مراجع عظام بودم، ایشان فرمودند در دهه 40 یک بررسی در تحصیلاتی که در حوزه علمیه انجام می‌شود کردم و دیدم یک طلبه می‌تواند وارد حوزه علمیه شود و بالاترین مراحل و سطوح را طی کند و به عنوان مجتهد از حوزه علمیه خارج شود. اما ضرورتی ندارد که این طلبه یک دوره قرآن کریم را تلاوت کرده باشد.

وی اظهار کرد: آن مرجع تقلید گفت من رفتم در جوانی درس تفسیر را راه انداختم. آن زمان آن درس جزو ذوقیات حوزه تلقی می‌شد ولی امروز تقریبا جزو دروس رایج تلقی می‌شود. یعنی می‌شود خیلی کارهای زیادی در این زمینه کرد.

من می‌خواهم با استناد به این حرف احتمالی را بررسی کنم. ما یک دانش‌آموز و نوآموز را از پیش‌دبستانی تحویل آموزش و پرورش می‌دهیم و 13 سال در خدمت آقایان در دولت‌های مختلف است. موفقیت تحصیلی این دانش‌آموز اول شدن در کنکور است و ریل فقط به این ختم می‌شود.

امیرخانی خاطرنشان کرد: این دانش‌آموز می‌تواند بیسواد وارد شود و حتی نفر اول کنکور باشد بدون اینکه حتی یک کتاب غیردرسی بخواند و این اولین خطاست و خطای دوم این است که شما می‌فرمایید ما چه کتابی را انتخاب کنیم. شما به عنوان آموزش و پرورش نباید کتاب را انتخاب کنید.

این نویسنده کتاب با بیان اینکه در آموزش و پرورش بهترین کسانی که انتخابگر کتاب است معلم‌ها هستند، گفت: ما یادمان رفته که معلمان ما می‌توانند بهترین کتابها را انتخاب کنند. باید دوباره نظامی بچینیم که معلم‌ها جایگاه خودشان را پیدا کنند. ما نمی‌توانیم در یک ساختار پژوهشی و یک هیئت پژوهشی بنشینیم و برای آموزش و پرورش به این بزرگی و برای 14 میلیون تصمیم بگیریم. خطا اینجاست.

وی ادامه داد: اگر ما به تنوع معلم‌ها احترام بگذاریم و آنها خودشان کتاب را انتخاب و به دانش‌آموزان معرفی کنند صنعت نشر عملا در یک روند طبیعی قرار می‌گیرد. آموزش و پرورش ما در ریلی است که به کنکور ختم می‌شود.

امیرخانی با طرح خواسته خود از آموزش و پرورش گفت: من اگر امروز خواسته‌ای از آموزش و پرورش داشته باشم این است که معلم‌ها بهترین انتخابگر کتاب هستند و باید کاری کنیم که دانش‌آموزها احساس کنند که با خواندن کتاب تعالی پیدا می‌کنند. متاسفانه همه چیز آموزش و پرورش متمرکز است به اینکه چه کتابی انتخاب کند. در حالی که مهمترین موضوع در آموزش و پرورش معلم است.

وی تصریح کرد: پیشنهاد می‌کنم تمامی کتابخانه‌های روستایی را به معلم‌ها بسپارند که آنها بهترین مشوق و انتخابگر کتاب هستند.
...

فرزندان معنوی خمینی

چیزهایی هست مالِ انقلابِ اسلامی. این چیزها بس که در زمان جریان دارند، صاحب ندارند. این چیزها مؤلفه‌های تمدنِ جدیدِ ما هستند. جورِ دیگری هم می‌توان این‌چیزها را تعریف کرد. یک تعریفِ سلبی. این‌ چیزها تفاوتِ دو دوره‌اند. تفاوتِ دوره‌ی پیش از انقلابِ اسلامی و دوره‌ی پس از آن. و این‌ها، فرزندان معنوی خمینی‌اند؛ بماند که در این روزگار، گروهی حتی خمینی(ره) را هم به عنوان تفاوت پیش و پس از انقلاب نمی‌شناسند.

در سینما به گمانِ من حاتمی‌کیا جزوِ این تفاوت‌هاست. پیش‌تر هم در نقدی روی روبانِ قرمزش نوشته بودم: "این همه وزیر و وکیل که صبح تا شب از سینمای دینی و هنر دینی دم می‌زنند، باید بدانند که مدیونِ حاتمی‌کیا هستند. اگر نبود حاتمی‌کیا با یک مشت صحنه‌ی کلوزآپِ معنویت و دو سه تا الموت لصدام و فصولِ مستوفایی در رمبوبازی، هرگز نمی‌شد دم از این حرف‌ها زد. از این طرف حجاب و عرفانِ کشکی و از آن طرف رقص و لات‌بازی را که بگذارید کنار، حاتمی‌کیا مهم‌ترین تفاوتِ سینمای پیش از انقلاب و پس از آن است." رسولِ ملاقلی‌پور و کمالِ تبریزی هم فیلمِ جنگ ساخته‌اند. مجید مجیدی و میرکریمی هم فیلمِ دینی ساخته‌اند. اما ابراهیمِ حاتمی‌کیا صاحبِ "آن"ی است که روحِ کارش را گره می‌زند به انقلاب اسلامی.

در شعر و ادبیات، علیِ معلمِ دامغانی به همین دلیل ویژه است. شاعرِ جنگ و شاعرِ انقلاب کم نداشته‌ایم. اما معلم در شعر به زبان و سبکی دست پیدا کرد، که در عینِ کهنه‌گی و استواری بر شانه‌ی سنت، همه چیزش نو بود. معلم از قالبِ کهنه‌ی مثنوی و وزنِ بلند، چیزی را آفرید که پیش از او هرگز ندیده بود کسی. یک آفرینشِ اصیل و بومی و غیرِ ترجمه‌ای. آفرینشی که پوپری‌ها هیچ‌گاه تحویلش نخواهند گرفت و هایدگری‌ها هرگز فهمش نخواهند کرد!

صدق و کذبِ آن‌چه این‌جا می‌نویسم بیش از هر چیز به زمان احتیاج دارد، تا او که غربال دارد از پیِ کاروان بیاید و...

اما در هنرهای تجسمی (از نقاشی بگیر تا حجم و...) چاره‌ای نداریم مگر این که از حمید عجمی نام ببریم. حمید عجمی از خطِ کوفی و نستعلیق و ثلث و نسخ چنان چیزی ساخت که دیگر حتا به زمان نیز نیازی نداریم تا وی را به بزرگی یاد کنیم. فراموش نکنیم، عجمی نیز همان تفاوت است، این‌بار در عرصه‌ای دیگر. عجمی تفاوتِ هنرهای تجسمی پیش از انقلابِ اسلامی و بعد از آن است.